Werken met zedendaders: de COSA-aanpak

Geen nieuwe slachtoffers. Daar draait het om bij COSA, een aanpak voor re-integratie van zedendaders in de samenleving. Vrijwilligers vormen samen met beroepskrachten een netwerk rond een zedendader, de COSA-cirkel. Werk je met zedendaders? Dan kan je hen aanmelden voor COSA.

Sociaal isolement voorkomen

Iedereen heeft recht op een nieuwe kans. Juist voor zedendaders is dit moeilijk, omdat de samenleving hen vaak niet accepteert. Eenzaamheid ligt op de loer – het grootste risico voor recidive. Daarom is er COSA Een Canadees model dat staat voor ‘Cirkels voor Ondersteuning en Aanspreekbaarheid .

COSA: al jaren succesvol

In Nederland startte Reclassering Nederland COSA in 2009. De afgelopen jaren hielpen wij 216 zedendaders, waarvan 96% niet opnieuw een zedendelict pleegde. Ook in Canada en Engeland zijn de COSA-cirkels al jaren succesvol.

Hoe COSA werkt

Rond een veroordeelde zedendader – ‘het kernlid’ – staan 3 tot 5 getrainde vrijwilligers. Dit noemen we de binnencirkel. Daaromheen staan beroepskrachten zoals een toezichthouder van de reclassering, therapeut en een wijkagent. Dat is de buitencirkel. Als beroepskracht werk je binnen de kaders van je eigen organisatie. Een coördinator van Reclassering Nederland, de COSA-cirkelcoördinator, begeleidt de vrijwilligers en begeleidt het hele proces van de cirkel.

Vrijwilligers letten op risicogedrag

Elke vrijwilliger krijgt training en begeleiding. Zij voeren gesprekken en ondernemen sociale activiteiten. Zijn er signalen van risicogedrag? De vrijwilliger licht de cirkelcoördinator in en die kan ingrijpen als er risicosignalen zijn of een dreigende terugval is. De cirkelcoördinator kan ook andere beroepskrachten informeren en samenbrengen. Een cirkel kan bijvoorbeeld stoppen als de afgesproken doelen bereikt zijn. Maar ook als de kans op herhaling is kleiner of als het kernlid aangeeft geen ondersteuning meer nodig te hebben.

Voor wie?

Niet iedere zedendader kan deelnemen aan COSA. Hieronder lees je enkele voorwaarden om deel te kunnen nemen. De lijst is geen totale opsomming van voorwaarden. Als je hierover vragen hebt, neem dan contact met ons op.

• Veroordeeld voor een zedendelict.
• Gemiddeld tot hoog recidiverisico (Static-Stable-Acute).
• Hoge ondersteuningsbehoefte of sociaal isolement.
• (Deels) bekennend.
• Gemotiveerd om delictvrij te leven.
• Justitieel kader duurt nog langer dan een jaar.
• Niet gediagnosticeerd als psychopaat.
• IQ hoger dan 70.
• Bereid om samen te werken met vrijwilligers.

Niet passend? 2 varianten

Niet iedere zedendader kan aan deze voorwaarden voldoen. Toch hebben zij wel voordeel van steun van COSA. Daarom zijn er nog 2 varianten ontwikkeld. Zo kunnen meer zedendaders en verdachten gebruik maken van begeleiding door een getrainde COSA-vrijwilliger. De COSA Light en de 1-op-1 variant. De cirkelcoördinator COSA onderzoekt na aanmelding welk aanbod het beste aansluit bij de ondersteuningsbehoefte.

Meer weten?

Neem gerust contact met ons op. Wij zijn altijd bereid om mee te denken.

“Vrijwilligers bespreken samen met de zedendader de scenario’s die mogelijk tot nieuw strafbaar gedrag kunnen leiden. Zo weten zij op welke signalen zij moeten letten. Zijn er zorgen? Dan komen wij weer in beeld.”

-John Fokkink , behandelt zedendaders bij GGZ Assen