Over de oude man die zijn eigen gevangenis bouwde

Het interieur van de woning is al net zo oud als de man zelf. Een oude gaskachel staat te tikken en de antieke koekoeksklok loopt vijf minuten achter. “Ik heb al 24 weken niemand meer gezien”, zegt de oude man en uit zijn goede oog rolt een dikke traan.

“Niet vergeten waarom ik hier ben", moet ik mezelf vermanend toespreken als ik het medelijden voel voor de man die het toonbeeld van eenzaamheid is. Een van mijn taken als reclasseringswerker is dat ik de persoon achter het delict zie. Deze man is kwetsbaar, verdrietig, en hij zal zijn laatste jaren op deze aardbol geïsoleerd doorbrengen in zijn kleine huisje.

Zijn huisje. Zijn eigen gevangenis die hij de afgelopen vier jaar dat hij over de schreef ging, eigenhandig heeft gebouwd.
Vier jaar lang zou hij volgens de verdenking stelselmatig twee kleindochters hebben misbruikt. “Ze vroegen er eigenlijk zelf om”, zegt de man. “Het was op hun initiatief.” In zijn ogen is het erg dat één van zijn kleindochters zich niet aan haar woord heeft gehouden. Zij had immers haar erewoord gegeven om hun geheimpje nooit tegen papa of mama te vertellen. En nu zit opa met de gebakken peren. Met de ellende, de schaamte en al zijn eenzaamheid. Hij betaalt wel een schadevergoeding, want een gevangenisstraf kan vast niet met zijn katheter en zijn rollator. Daar heeft hij trouwens ook helemaal geen trek in.

De oude, vriendelijk ogende opa met het zwarte hart. Mijn hersens draaien overuren: wat moeten we hiermee? Wat adviseer ik? Wat is nodig, wat is haalbaar? Wat zijn de risico’s nog? Mijn houvast in deze rollercoaster zijn zijn slachtoffers en mijn gevoel dat hij hier niet zomaar mee weg kan komen. Wat moet ik doen? Dadelijke Uitvoerbaarheid Toezicht adviseren om te voorkomen dat hij in hoger beroep gaat, in vrijheid en zonder enige maatregelen dat hoger beroep afwacht en vervolgens ongestraft de pijp uit gaat? Nee, daar is de DUT niet voor…
De man beweert zelf dat hij geen gevangenisstraf opgelegd kan krijgen gezien de medische zorg die hij dagelijks nodig heeft, maar klopt dat wel? Navraag bij het Justitieel Centrum voor Somatische Zorg JCvSZ leert dat ze daar veel aankunnen. En mogen zij erover twijfelen, dan kan een arts van de DJI onderzoek doen naar de mate van detentie(on)geschiktheid. De OvJ in deze zaak is blij te horen dat een gevangenisstraf wel tot de mogelijkheden behoort in deze casus. Daar was zij niet van op de hoogte. Hoewel de zaak eerst als TOM-zitting* stond aangemerkt, is dit nu een meervoudig kamerzitting geworden. Daar waar dit soort zedenzaken thuis horen.

In Oost werken we al een tijd slachtofferbewust: met aandacht voor het slachtoffer. Dit betekent ook: vergelding voor het aangerichte leed een serieuze plek laten innemen in ons advies. Aangezien deze man nu al als een kluizenaar leeft, gevangen in zijn eigen huis zonder enig contact met familie of vrienden, zou je kunnen denken dat het inruilen van die plek voor een echte cel in een gevangenis niet heel veel verschil maakt. Voor de slachtoffers echter wel.

* Een TOM-zitting is een Taakstrafzitting OM. Tijdens dit gesprek doet (een medewerker van) de officier van justitie de verdachte een voorstel om zijn zaak af te handelen. Er is geen rechter bij dit gesprek.

Ben je geïnspireerd geraakt door het verhaal van Esther? Lijkt het werk van adviseur jou wel wat? Check onze vacatures; wie weet zit er iets voor je bij!