Voor het reclasseringsadvies gaat Janneke op zoek naar het verhaal achter een delict

Janneke begint haar dag meestal met een kop koffie en een blik op haar agenda. Als adviseur bij Reclassering Nederland weet ze dat geen dag hetzelfde is. Deze afwisseling houdt haar al elf jaar gemotiveerd in haar werk.

Een typische dag bestaat uit gesprekken met cliënten, het lezen van dossiers en opstellen van een adviesrapport voor de rechter, officieren van justitie of een gevangenisdirecteur. Het adviesrapport helpt onze opdrachtgevers een strafrechtelijke beslissing te nemen. Janneke gaat op zoek naar het verhaal achter een delict.

De dagelijkse kost

In een adviesrapport beschrijft Janneke de leefgebieden van cliënten, zoals wonen, zijn financiële situatie en sociaal netwerk. Zij kijkt daarbij naar de risico’s, maar ook naar beschermende factoren, zoals een zinvolle dagbesteding. Ook geeft ze advies over mogelijke strafmaatregelen of het opleggen van een reclasseringstoezicht. Zo’n advies laat zich niet in een paar zinnen vatten, maar vraagt een grondige uitwerking.

Naast het schrijven gaat Janneke met cliënten in gesprek. Het vertrouwen opbouwen met de cliënt tijdens het gesprek, vindt ze het leukste aan haar werk. “De uitdaging is om binnen één tot max. twee gesprekken ervoor te zorgen dat de cliënt zich openstelt. Zo kan ik inschatten waarom iemand het delict heeft gepleegd. Dit doe ik door te kijken of zijn gedrag is veranderd, hetzelfde is gebleven of dat hij open staat voor gedragsverandering. Het maken van deze inschatting is belangrijk voor de besluitvorming van onze opdrachtgever.’’

“Maar ook na een opgelegde straf is er geen garantie dat iemand stopt met het plegen van delicten. Zeker als diegene zijn of haar leven niet op orde heeft.”

Luisteren zonder te oordelen

Gesprekken met cliënten zijn voor Janneke een belangrijk onderdeel van haar werk. “Gesprekken kunnen voor cliënten spannend zijn, omdat zij nog niet zijn veroordeeld. Maar ook na een opgelegde straf is er geen garantie dat iemand stopt met het plegen van delicten. Zeker als diegene zijn of haar leven niet op orde heeft,” vertelt Janneke. Ze heeft cliënten van verschillende leeftijden die uiteenlopende delicten hebben gepleegd, zoals huiselijk geweld, fraude en zedendelicten. Ze kijkt daarom goed naar de situatie en het verhaal achter het delict. ”Voor veel cliënten is het een lang proces om te begrijpen welke impact hun daden hebben gehad op anderen. Ze moeten leren omgaan met de gevolgen, zowel voor zichzelf als voor de slachtoffers. Slachtofferbewustzijn is daarom een groot onderdeel tijdens mijn gesprekken,” vertelt Janneke. Ze is daarbij onbevooroordeeld. “Bij het opstellen van een reclasseringsadvies probeer ik altijd een zo volledig mogelijk beeld  te schetsen, waarbij ik de feiten en risico’s duidelijk benoem en mijn mening over het strafbare feit naast me neerleg.”

“Hun boosheid is vaak niet op mij persoonlijk gericht.”

Een goed gesprek is het halve werk

Gesprekken met cliënten vormen de basis van een goed adviesrapport. Janneke krijgt niet altijd meteen eerlijke antwoorden op haar vragen. “Ik zeg het als iemand om een antwoord heen draait. Door dit te benoemen, ontstaat er meestal wederzijds begrip. Meestal komt het gesprek dan alsnog op gang,” vertelt Janneke. “Soms bieden cliënten tijdens gesprekken vooral weerstand of kunnen emoties hoog oplopen. Ze zijn het dan niet eens met wat in het adviesrapport staat of zijn gefrustreerd over hun persoonlijke situatie. Als een cliënt erg boos is en praten niet meer lukt, beëindig ik het gesprek. Hun boosheid is vaak niet op mij persoonlijk gericht. Incidenten zijn bij adviesgesprekken gelukkig minimaal.”

Zonder oordeel lukt het Janneke om gesprekken te voeren die essentieel zijn voor het opstellen van een goed reclasseringsadvies. Ze gelooft dat je door direct te zijn en goed te luisteren, het werk als adviseur met plezier kan uitvoeren. Janneke is ervan overtuigd dat haar gesprekken niet alleen bijdragen aan een eerlijk advies, maar de cliënt ook verder helpt om zijn leven te beteren.