Naar de navigatie

Ons vak

Experts op gebied van terugdringen recidive

Reclassering Nederland kijkt tevreden terug op 2024. Ondanks de wereldwijde onrust. Want onze medewerkers hebben met elkaar, met onze cliënten en onze samenwerkingspartners hard gewerkt aan meer veiligheid.

Door te voorkomen dat verdachten en veroordeelden opnieuw een misdrijf plegen en nieuwe slachtoffers maken. Hiervoor moet Reclassering Nederland zich steeds blijven vernieuwen. Ons vak was dan ook volop in ontwikkeling.

In de strafrechtketen neemt de reclassering een unieke positie in. Wij zijn vanaf de aanhouding van een verdachte tot aan de re-integratie van een veroordeelde betrokken bij diens leven. Ons werk draait om het onderzoeken en beïnvloeden van gedragsverandering van daders, vaak gecombineerd met controle van hun doen en laten. Die aspecten worden gecombineerd in integrale, doorlopende en duurzame trajecten, waarin hun levensloop centraal staat. Reclassering Nederland is dus altijd dichtbij. Vanuit onze expertise leggen we verbindingen met de samenleving om het effect van het werk te vergroten. Deze deskundigheid wordt ingezet voor alle cliënten, ongeacht hun problematiek.

Goed en betrouwbaar leveren

De kern van het werk van Reclassering Nederland is de uitvoering van onze wettelijke taken. Namelijk het geven van advies, het uitvoeren van toezicht, de tenuitvoerlegging van werkstraffen, het uitvoeren van gedragsinterventies en het indiceren van en plaatsen in forensische zorg. Daarmee dragen wij bij aan een snelle en zekere tenuitvoerlegging van strafrechtelijke besluiten. Wij monitoren onze prestaties aan de hand van productieafspraken met het ministerie van Justitie & Veiligheid en ketenprestatienormen. In 2024 is dit binnen de bandbreedtes goed verlopen en zien we ook verbetermogelijkheden. Hiermee tonen wij ons een belangrijke, goede en betrouwbare partner binnen de strafrechtelijke keten.

Experts op het gebied van het terugdringen van recidive

“Wij doen goed werk en wij doen ons werk goed. Vanuit het daadwerkelijk zien waar iemand staat in zijn leven en wat hij nodig heeft, leggen wij een basis voor gedragsverandering” zegt Jessica Westerik, directeur Uitvoering en Ontwikkeling.

“Hiervoor zijn bij een cliënt zowel duidelijke afspraken en grenzen nodig als het opbouwen van vertrouwen. Dit draagt aantoonbaar bij aan gedragsverandering en vermindering van recidive. Medewerkers van Reclassering Nederland zetten zich iedere dag in om deze balans vorm te geven. Het Ministerie van Justitie en Veiligheid roemt ons dan ook om onze expertise, betrouwbaarheid en snelheid van werken. Ondanks grote capaciteitsproblemen in de strafrechtketen, lukte het Reclassering Nederland in 2024 om met haar medewerkers te voldoen aan de afspraken die zij met het ministerie heeft gemaakt.”

Startpunt nieuwe ontwikkelingen

Een mooie ontwikkeling om die expertise verder vorm te geven, is de komst van de volledige herziene 7e druk van het boek ‘Werken in Gedwongen Kader’ dat begin 2024 uitkwam. Dit boek beschrijft de theoretische basis van het reclasseringswerk. Met het boek kan Reclassering Nederland het leren op de werkvloer verder verbeteren. Het boek stond centraal op het jaarlijkse Reclasseringscongres 2024.

Daarnaast startten wij met werken met kwaliteitscoaches. Het doel van de kwaliteitscoaches is om de kwaliteit van de uitvoering te verhogen. Deze implementatie is nog niet afgerond en loopt in 2025 door.

Dat geldt ook voor de start die we maakten met het herijken van onze missie en visie, zodat Reclassering Nederland blijft meebewegen met de ontwikkelingen in de wereld om zich heen.

Dichtbij werken in buurt en bajes

In 2024 hebben wij samen met de andere reclasseringsorganisaties en ketenpartners bijgedragen aan belangrijke thema’s en projecten die ons dichterbij ‘buurt en bajes’ brachten. Enkele voorbeelden:

Reclasseren in een online context

‘Dichtbij werken’ betekent ook: werken in een online context. Niet alleen worden steeds meer delicten (deels) online gepleegd, maar ook een steeds groter deel van het leven van cliënten speelt zich online af. In 2024 hebben wij daarom een plan opgesteld om de online context te betrekken binnen de reclasseringstrajecten. Het gaat niet alleen om bijvoorbeeld het actualiseren van onze risicotaxatie, maar ook om het ontwikkelen van methodische vaardigheden van reclasseringswerkers.

Lees hierover het artikel Jim en Mark geven de training online criminaliteit: ‘Het omvat meer dan je denkt’.

Groep mensen staart op hun mobiele telefoon

Controle gegevensdragers en risicovol online gedrag

Onze medewerkers gaan meer met cliënten in contact over hun online leefomgeving. Zij controleren meer dan voorheen wat cliënten online doen.

Jessica Westerik, directeur Uitvoering en Ontwikkeling: “In 2024 is Reclassering Nederland gestart met een test om te controleren op risicovol online gedrag bij cliënten die veroordeeld zijn voor het downloaden en of bezit van online beelden van seksueel misbruik van minderjarigen. Een spannende ontwikkeling, zowel methodisch, technisch als juridisch. In 2024 voerden we ruim 50 controles uit met de tijdelijke voorziening controle gegevensdragers. De eerste resultaten zijn veelbelovend.”

Jessica vervolgt: “Daarnaast startten we het project ‘toekomstbestendige controle risicovol online gedrag’. Hiermee werken we toe naar een structurele manier om uitvoering te geven aan de controle van deze bijzondere voorwaarde.De controle moet methodisch en juridisch kloppen, passen bij de taak van de reclassering én veilig en gebruiksvriendelijk in te passen zijn in de reclasseringspraktijk. De ervaringen van de tijdelijke voorziening worden hierin meegenomen.”

slachtofferdevice met paars koord

Uitbreiding pilot slachtofferdevice

Omdat eerdere ervaringen met het slachtofferdevice in de pilotregio Rotterdam positief waren, vond in mei 2024 uitbreiding plaats naar de regio Hart van Brabant (Tilburg en omgeving). Later volgden ook de regio’s Noord Nederland en Den Haag. Medio 2025 evalueren alle deelnemende partijen de pilot.

Slachtofferdevice betekent dat een slachtoffer van ernstig huiselijk geweld of stalking een apparaat met een GPS-locatiebepaling bij zich draagt. De reclassering krijgt een seintje als de elektronische enkelband van de pleger te dicht in de buurt komt van het slachtofferdevice van het slachtoffer. De reclassering kan dan contact opnemen met het slachtoffer of de politie om het slachtoffer te beschermen.

Doelen van de pilot zijn:

  • Het vergroten van het veiligheidsgevoel in het dagelijks leven van slachtoffers in stalkings- en huiselijk geweld-zaken met een hoog risico op geweldsincidenten.
  • Het voorkomen van incidenten tussen verdachte/veroordeelde en slachtoffer buiten het verboden gebied is een belangrijk doel.
  • De effecten van integrale samenwerking tussen netwerkpartners in kaart brengen.

hand maakt gevangenisdeur open

Reclasseren in de PI

De drie reclasseringsorganisaties hebben in 2024 verder invulling gegeven aan de samenwerking met die Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) voor reclasseren in de PI. De reclassering is in alle Penitentiaire inrichtingen (PI) aanwezig. Casemanagers van DJI en reclasseringswerkers werken samen zodat aan het begin van de detentie een completer beeld van de problematiek van gedetineerden ontstaat. Medewerkers van beide organisaties delen informatie beter en wisselen verschillende perspectieven uit. Dit draagt bij aan de veiligheid en aan een persoonsgebonden Detentie & Re-integratieplan.

  • Circa 60% (13.000) van de nieuw ingestroomde gedetineerden is bekend bij de reclassering.
  • Bij zo’n 25% (3.000) van de gedetineerden is inzet van de reclassering gevraagd. Zo werken DJI en de reclassering samen aan een veilige terugkeer, ieder vanuit de eigen expertise.

Lees meer in het artikel ‘We vullen elkaar aan dat draagt bij aan een veilige re-integratie’.

Aanhouding met handboeien. Hand houdt zakje met drugs (wit poeder) vast.

Preventie met gezag

Reclassering Nederland draagt als één van de drie reclasseringsorganisaties bij aan ‘Preventie met Gezag’ (PmG): de aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit, onder regie van gemeenten. In 2024 zetten 27 gemeenten zich in voor PmG. Twintig extra gemeenten voeren een light variant uit van PmG, die zich meer richt op de preventieve inzet.

De reclassering richt zich op het plegen van inzet die patronen van (drugs)criminaliteit doorbreekt. Wij verstevigen onze bestaande inzet en bieden ruimte voor methodische vernieuwing. Het is onze ambitie om in toekomst meer aandacht te hebben voor deze vier thema’s:

  • Schuldenproblematiek -aanpak
  • Licht verstandelijk beperkten
  • Jong volwassenen methodiek
  • Online-offline straatcultuur

De reclassering sluit hierbij zoveel mogelijk aan bij initiatieven die al lopen binnen de reclassering.

Daarnaast inventariseert de reclassering of en hoe onze PmG-inzet mogelijk is voor het werken in meerdere kaders. Dat betekent dat we verkennen in hoeverre het reclasseringsaanbod ook buiten de strafrechtelijke kaders kan worden ingezet.

Werkstraf Future Proof

Het Brabantse Rijen is de eerste werkstraflocatie waar we ‘Futureproof’ zijn gaan werken. Dit houdt in dat we werken op een ‘werkstrafhub’. De hub is een centrale locatie in de regio waar werkgestraften na hun vonnis of beschikking direct starten met hun werkstraf.

“Niet eerst verschillende contactmomenten via een brief, op kantoor komen voor een intakegesprek en daarna nog een kennismakingsgesprek op het project. Maar na één belletje gelijk aan de slag. Werkgestraften zijn sneller klaar met hun werkstraf en dit werkt dus beter voor de werkgestrafte, voor de reclassering en voor de samenleving als geheel”, aldus Jessica Westerik. “Efficiënter dus én we zien als reclassering zo beter en sneller wat een werkgestrafte nodig heeft en welke mogelijkheden er zijn”.

Na Rijen startte in 2024 ook de locatie Amsterdam met deze nieuwe werkwijze.

mannelijke collega zittend en vrouwelijke collega staand, beide aan een werktafel

Huiselijk geweld (waaronder stalking en femicide) en kindermishandeling

Huiselijk geweld zaken, waaronder (partner) stalking, hebben bij de reclassering in 2024 nog meer prioriteit gekregen. In ons systeem zijn kenmerken toegevoegd zodat deze zaken voorrang krijgen. Ook hebben reclasseringswerkers speciale trainingen gevolgd en is er veel aandacht voor het (tijdig) herkennen van signalen en het bespreken ervan. Daarnaast is er blijvend aandacht voor het invullen van de meldcode.

Slachtofferbewust en herstelgericht werken

In november vond de Week van Herstel plaats. We grepen deze week aan om dit thema verder onder de aandacht van medewerkers te brengen. Medewerkers konden naar de theatervoorstelling ‘Terecht’. Daar sloten ook ketenpartners aan van Slachtofferhulp Nederland en Perspectief Herstelbemiddeling, belangrijke organisaties waarmee we goed samenwerken. In het komende jaar gaan we die samenwerking dan ook verder vorm geven. Daarnaast is er een filmavond georganiseerd die gericht was op herstelrecht.  We maakten samen met de andere reclasseringsorganisaties een podcast met Saskia Wolters, nabestaande en schrijfster van het boek ‘What the f*ck?!’, dat gaat over de moord op haar broer.  Het doel is om meer inzicht te krijgen in het slachtofferperspectief.

Jessica Westerik: “Uit onderzoek weten we dat herstel-activiteiten voor alle betrokkenen een positieve uitwerking hebben: de (omgeving van) slachtoffers ervaart vaak meer verwerking en ervaart meer regie over hun leven. En daders kunnen meer verantwoordelijkheid nemen. Dit helpt hen bij gedragsverandering en het voorkomen van een nieuw delict. Dus ondanks dat het voor beide partijen niet altijd makkelijk is om tot herstel-activiteiten te komen, zetten we deze aandacht onverminderd voort.”

Jessica Westerik

Directeur Uitvoering en Ontwikkeling

“Uit onderzoek weten we dat herstel-activiteiten voor alle betrokkenen een positieve uitwerking hebben.”

Ellen

Reclasseringsmedewerker advies

“Het geven van advies is maatwerk, iedereen heeft een eigen verhaal. Ik wil dat hele verhaal horen. Door het stellen van de juiste vragen, komt de cliënt soms tot antwoorden of inzichten die hij eerder niet had.”

1/2 1 /