Als publieke organisatie met een wettelijke taak en publieke financiering, hechten wij veel waarde aan openheid over onze dienstverlening en werkwijze. Onze kernwaarden betrokken, verbindend, onbevooroordeeld, daadkrachtig en deskundig staan hierbij centraal. Tegelijkertijd hebben wij in de uitvoering van ons werk te maken met privacygevoelige informatie en een gedwongen kader voor reclassenten.
Deze persrichtlijn heeft als doel om duidelijkheid te bieden over hoe Reclassering Nederland omgaat met media-aanvragen. Wij hopen dan ook dat deze richtlijn bijdraagt aan een goede samenwerking met de media. Suggesties voor verbetering ontvangen wij graag op pers@reclassering.nl.
Dienstverlening aan journalisten
Wij vertellen graag over ons mooie en complexe werk dat onze professionele en bevlogen reclasseringswerkers uitvoeren. We vinden het belangrijk om in het diverse medialandschap ook divers zichtbaar te zijn en dus verschillende lezers/kijkers/luisteraars kunnen bereiken.
Ons uitgangspunt is dat we in beginsel altijd een reactie geven aan journalisten en open staan voor medewerking aan interviews om zo onze kennis en deskundigheid te delen. Dit is niet alleen in het belang van onze organisatie, maar zeker ook in belang van onze cliënten en de maatschappij in zijn geheel. Als wij geen inhoudelijke reactie kunnen geven, zullen wij gemotiveerd aangeven wat hiervan de reden is. Zie voor voorbeelden de alinea ‘terughoudendheid’.
Praktisch
- Journalisten kunnen bellen naar een van de woordvoerders.
- Meestal vragen wij om het verzoek ook per mail te sturen, mede ter verificatie van de gegevens (mailadres, telefoonnummer).
- Onderzoeksjournalisten vragen wij om ook het aanvraagformulier op onze website in te vullen.
- Wij zijn bereikbaar van maandag tot en met vrijdag en zullen vragen zo snel mogelijk beantwoorden. Soms is meer tijd nodig om zaken uit te zoeken, we informeren de vraagsteller dan over de termijn.
- Veel informatie staat uitgebreid op onze website. Hier staan ook antwoorden op veel gestelde vragen.
- De woordvoerders zullen de antwoorden in overleg met inhoudsdeskundige en verantwoordelijke medewerkers formuleren. Desgewenst kan een medewerker een interview geven als dit past in de agenda en prioriteiten van de medewerker. Dit geldt ook voor het meelopen met reclasseringswerkers; de woordvoerders stemmen dit af.
- Wij vinden het uiteraard belangrijk dat onze reactie juist en (voor de context) volledig wordt weergegeven. Daarom willen wij een publicatie vooraf nog inzien, voor een check op feitelijke onjuistheden.
- Wij vragen alle medewerkers, ook management en directieleden, om naar de woordvoerders door te verwijzen als zij rechtstreeks vragen van journalisten krijgen. Deze route levert ook het snelst een antwoord op vragen op.
Actief
Op onze website en/of via LinkedIn publiceren wij onze nieuwsberichten. Die berichten gaan vooral over organisatienieuws zoals jaarcijfers en projecten die baat hebben bij meer bekendheid, reacties op politieke ontwikkelingen en onderzoeksresultaten.
Terughoudendheid
Ondanks dat ons uitgangspunt openheid is, zijn wij terughoudend in de beantwoording van vragen die:
- Een link hebben naar een concrete casus of incident en daarmee de privacy van individuen of een goede rechtsgang kunnen schaden. We kunnen in die gevallen wel in algemene zin uitleggen hoe een reclasseringsadvies tot stand komt of hoe toezicht eruit kan zien, hoe elektronische monitoring werkt, of hoe gedragsinterventies of werkstraffen verlopen.
- Onder de eindverantwoordelijkheid van een ketenpartner vallen. Denk aan dat op lokaal niveau maatschappelijke onrust ontstaat (bijvoorbeeld de terugkeer van een zedendader of tbs-gestelde). De gemeente heeft dan regie in woordvoering.
- Een grote capaciteit vragen van onze medewerkers, maar waarvan de opbrengst en impact onbekend zijn. Denk aan het opvragen van tussentijdse cijfers van zaken die ook in onze jaarlijkse verantwoording een plek hebben.
- Ook krijgen wij met enige regelmaat het verzoek van onderzoeksjournalisten om oriënterende gesprekken te voeren met medewerkers. Uiteraard geldt hiervoor ook dat wij graag openheid bieden, maar vanwege lopende onderzoeken en beperkte capaciteit kan het voorkomen dat wij verwijzen naar bestaande publicaties en bronnen. Zie hiervoor ook de alinea ‘3RO vraagt om afstemming’.
Filmen mag niet zomaar
In onze gebouwen of op onze werkstraflocaties mogen, zonder toestemming, geen beeldopnames worden gemaakt in verband met privacywetgeving. Ook willen wij een rustige omgeving voor onze cliënten waarborgen.
Het fotograferen, filmen of maken van geluidsopnames van reclasseringsmedewerkers die bijvoorbeeld aan het werk zijn met een cliënt, mag ook niet zonder toestemming. Ook niet als zij op een zitting als getuige-deskundige worden geraadpleegd, dan geldt het persprotocol van de rechtspraak. Hierin staat dat er ‘geen beeld- en geluidsopnames mogen worden gemaakt van getuigen, deskundigen, slachtoffers en publiek. Journalisten kunnen hen zelf verzoeken om toestemming voor het maken van beeld- en geluidsopnames.’ Dit verzoek kan gericht worden aan de woordvoerders van Reclassering Nederland.
Bemiddeling cliënten
Vaak krijgt Reclassering Nederland de vraag of we journalisten in contact willen brengen met cliënten. Hoewel wij het belang hiervan inzien, zitten hier (wettelijke) restricties aan. Niet alleen vanwege het privacyrecht en de AVG maar ook vanwege ons beroepsgeheim en onze zorgplicht. Cliënten zitten bovendien in een gedwongen kader, zij komen dus onvrijwillig met ons in aanraking. Zij zijn van ons afhankelijk en zijn vaak kwetsbaar (licht verstandelijk beperkt, er zijn psychiatrische of verslavingsproblemen, er is sprake van een jonge leeftijd, een bijzondere gezinssituatie etcetera). Wij kunnen cliënten niet garanderen dat medewerking aan journalistieke producties de belangen van cliënten voldoende waarborgen. Wij kunnen er niet zeker van zijn dat de cliënt – gegeven de afhankelijkheid – in vrijheid kan afwegen of deze wil meewerken.
Mogelijkheden om met ex-justitiabelen in contact te komen, zijn via Stichting Exodus, de Bonjo krant, de advocatuur of natuurlijk andere journalistieke wegen.
Voor bepaalde journalistieke projecten kan een uitzondering worden gemaakt. De afwegingen en randvoorwaarden vallen buiten het kader van deze persrichtlijn. Ook hiervoor geldt dat verzoeken kunnen worden gericht aan de woordvoerders van Reclassering Nederland. Zij betrekken in deze gevallen ook de juridische afdeling van Reclassering Nederland.
Cijfers en onze bedrijfsvoering
Wij vinden het belangrijk om open te zijn over onze bedrijfsvoering en resultaten. Daarom publiceren wij jaarlijks ons jaarverslag op onze website. Hierin wordt onder andere informatie verstrekt over onze financiële resultaten, onze werkzaamheden en de behaalde resultaten.
We organiseren jaarlijks een persgesprek met onze directie. Voor journalisten die regionaal werken, kunnen wij dit op verzoek ook organiseren met een van onze regiodirecteuren.
Op verzoek
Niet alle beschikbare cijfers komen in een jaarverslag. We kunnen ook op verzoek cijfers verstrekken mits hiervoor een redelijke termijn kan worden afgesproken en we kunnen afstemmen over de context, nut en noodzaak. Qua geografische indeling kan Reclassering Nederland landelijke en/of arrondissementale cijfers leveren.
De gevraagde gegevens moeten onder onze eindverantwoordelijkheid vallen en niet onder die van het ministerie Justitie & Veiligheid, het CBS of het CJIB.
Deskundigheid
Reclassering Nederland werkt met verdachten en daders om slachtoffers te voorkomen. Wij zijn expert in het verkleinen van de kans op recidive. Wij geven advies aan rechters, officieren van justitie en gevangenisdirecteuren over recidiverisico. Wij houden toezicht op cliënten, geven gedragstrainingen en begeleiden hen bij de uitvoer van een werkstraf. Onze expertise staat verwoord in onze missie en visie.
Bureau Buitenland zet zich in voor Nederlanders die vastzitten in een buitenlandse gevangenis. Dat doen we met behulp van zo’n 300 vrijwilligers verspreid over meer dan 60 landen. Het is hierbij onze voornaamste taak in het buitenland gedetineerde Nederlanders tijdens hun detentie voor te bereiden op hun terugkeer naar Nederland. Wij bieden gedetineerden ondersteuning door informatie en advies te geven.
Andere deskundigen
- Leger des Heils Reclassering (met name voor cliënten die dak- en thuisloos zijn).
- Stichting Verslavingsreclassering GGZ (gespecialiseerd in cliënten met ernstige verslavings- en/of GGZ-problematiek).
- Re-integratie na detentie: gemeenten.
- Jacqueline Bosker, lector Werken in Justitieel Kader (Hogeschool Utrecht).
- Anja Dirkzwager, bijzonder hoogleraar reclassering (Vrije Universiteit).
- Vivienne de Vogel, lector Werken in Justitieel Kader (Hogeschool Utrecht) en bijzonder hoogleraar forensische geestelijke gezondheidszorg (Maastricht University).
- Attila Németh, lector Modelleren van Maatschappelijke Impact (Hogeschool Saxion).
Ketenpartners
Reclassering Nederland werkt nauw samen met ketenpartners zoals de politie, het Openbaar Ministerie, het ministerie van Justitie & Veiligheid, de Dienst Justitiële Inrichtingen, gemeenten, zorgorganisaties en de GGZ. Deze samenwerking is essentieel om onze dienstverlening op een effectieve en efficiënte manier uit te voeren.
- Woordvoering over de loop van strafrechtelijke onderzoeken is de verantwoordelijkheid van de politie of het openbaar ministerie.
- Woordvoering over motivatie van rechterlijke uitspraken (bijvorobeeld waarom er welk toezicht is opgelegd) is voor de rechtspraak.
- Woordvoering over zaken die maatschappelijke onrust veroorzaken is in handen van de gemeente die het betreft.
- Vragen over ontwikkelingen binnen justitiële instellingen (dus ook tbs-klinieken) kunnen gesteld worden aan de Dienst Justitiële Instellingen van het ministerie van Justitie & Veiligheid.
3RO vraagt om afstemming
Reclasseren wordt in Nederland gedaan door 3 verschillende reclasseringsorganisaties (3RO). Reclassering Nederland, het Leger des Heils Reclassering en Stichting Verslavingsreclassering GGZ. Wij werken samen als de 3RO.
Het komt regelmatig voor dat Reclassering Nederland wordt gebeld met vragen die gaan over cliënten die bij een van de andere reclasseringsorganisaties onder toezicht staan of een werkstraf uitvoeren. Omdat we met een doorverwijzing bevestigen dat een persoon bij de reclassering bekend is, kan het voorkomen dat Reclassering Nederland de vraag afhandelt in overleg met de andere organisaties. Daarbij geldt dat we alleen procesinformatie kunnen geven en geen informatie die naar een concrete casus te herleiden is. We zullen dan vragen om te quoten als ‘de reclassering’.
In de meeste gevallen zal Reclassering Nederland ook algemene vragen over het werk van de reclassering beantwoorden, maar wel in afstemming met Leger des Heils Reclassering en Stichting Verslavingsreclassering GGZ. Door de noodzaak tot afstemmen, hebben wij in die gevallen iets meer tijd nodig voor de beantwoording van vragen.
Uiteraard verwijzen we in geval van algemene vragen over de specifieke doelgroepen of bij specifieke expertise, wel door naar de juiste organisatie.
Onderzoeksjournalisten
Voor onderzoeksvragen (onderzoeksjournalistiek): Ook graag het aanvraagformulier voor onderzoeksbureaus invullen.
Onze 3RO onderzoekscoördinatie kijkt naar:
- Doel, context en interpretatie
- Beschikbare en lopende onderzoeken
- Openbare data of niet openbaar (dan is een privacytoets nodig)
- Haalbaarheid qua tijdsinvestering