Onze standpunten en ideeën voor meer veiligheid

Rechters moeten meer mogelijkheden krijgen om de taakstraf op te leggen. Daarnaast zouden ze vaker voor de enkelband kunnen kiezen. We denken bijvoorbeeld dat het goed zou zijn om elektronische detentie in de wet op te nemen. Dat houdt in dat iemand de gevangenisstraf thuis uitzit met een enkelband om. Maar een enkelband is ook een goed middel om te voorkomen dat daders in de buurt van slachtoffers komen. En om ervoor te zorgen dat daders zich houden aan locatieverboden die de rechter heeft uitgesproken.

Wij vinden dat dit moet gebeuren:

• Taakstrafverbod stoppen. Nu mogen rechters bij een aantal strafbare feiten geen taakstraf opleggen. Dat is niet slim, want een taakstraf is een goede straf. We vinden ook dat het taakstrafverbod niet moet worden uitgebreid.
• Maximaal aantal uren taakstraf verdubbelen, van 240 naar 480. Een deel van die uren willen we gebruiken voor gedragstrainingen, begeleiding en onderwijs. Dat noemen we de tbl-taakstraf. Als we dat doen, blijft het ook een goede straf voor de strengere rechter. Bijkomend voordeel: zo’n taakstraf draagt bij aan meer kansen op de banenmarkt.
• Elektronische detentie invoeren als officiële straf.

Rechters en officieren van justitie zien verdachten vaak alleen tijdens de rechtszitting. Daarom geeft de reclassering hun advies over een verdachte. Maar dat doen we niet zo vaak als we zouden willen. Slechts in 1 van de 4 of 5 strafzaken. Dat is jammer, want de reclassering weet het meeste over de verdachte. We zijn er namelijk al meteen bij als de politie iemand heeft aangehouden. En we blijven betrokken tot het einde van iemands straf. En soms ook nog een tijdje daarna.

Wij vinden dat dit moet gebeuren:

• Vaker advies van de reclassering aan de rechter of de officier van justitie.

In gevangenissen horen veroordeelde criminelen thuis. Maar soms zitten mensen ook al vast voordat ze bij de rechter zijn geweest. Dat heet voorlopige hechtenis. Soms is dat om te voorkomen dat iemand vlucht of nieuwe misdaden pleegt. Maar in veel gevallen is die voorlopige hechtenis niet nodig. De reclassering vindt dat je die zo weinig mogelijk moet gebruiken. Dat geldt ook voor de vervangende hechtenis. Die krijgen mensen bijvoorbeeld als ze hun geldboete niet hebben betaald.

Wij vinden dat dit moet gebeuren:

• Kies alleen voor voorlopige hechtenis als daar belangrijke redenen voor zijn. Een verdachte moet onder voorwaarden tijdelijk vrij kunnen komen.
• Kies voor een werkstraf in plaats van vervangende hechtenis als mensen hun boete niet hebben betaald.

Na een korte gevangenisstraf gaan mensen veel vaker weer in de fout. Bovendien is een gevangenisstraf niet de enige vergeldende straf, andere straffen zijn niet minder vergeldend.

Wij vinden dat dit moet gebeuren:

• In de wet moet komen te staan dat rechters moeten motiveren waarom ze een korte gevangenisstraf opleggen in plaats van een andere straf.

Minder daders en daardoor ook minder slachtoffers, kunnen we alleen bereiken als de reclassering, strafrechtketen, gemeenten, zorg, maatschappelijke organisaties en burgers intensief samenwerken.

Wij vinden dat dit moet gebeuren:

• Belemmeringen voor veroordeelden op het gebied van werk, scholing, huisvesting en zorg moeten worden weggehaald. Deze zaken zijn namelijk cruciaal voor het voorkomen van nieuwe delicten en leiden dus direct tot minder slachtoffers.
• Gemeentes moeten de wettelijke taak én financiering krijgen voor de re-integratie na een gevangenisstraf. Om ervoor te zorgen dat gemeenten deze taak op een goede manier kunnen uitvoeren, maken we mogelijk dat de reclassering gemeenten hierover rechtstreeks kan adviseren. En we intensiveren de huidige reclasseringsinzet tijdens detentie.
• Laat een brede groep mensen van praktijkexperts, wetenschappers en filosofen adviseren over hoe we in Nederland in de toekomst het beste kunnen straffen. We straffen in Nederland al lang op dezelfde manier. En dat terwijl de wereld behoorlijk is veranderd. En we weten inmiddels veel meer over de gevolgen van straffen. Met deze kennis weten we hoe Nederland écht veiliger kan worden.
• De reclassering moet de benodigde middelen krijgen voor de extra inzet en de financiële zekerheid om over meer jaren te investeren in werving, behoud en kennisontwikkeling van personeel en in digitale innovatie. Het is mensenwerk en vraagt veel kennis en ervaring om daders weer op het goede spoor te krijgen.