Werken met jongvolwassenen: “Je kunt echt verschil maken”

Werken met jongvolwassenen (18 tot 23 jaar) vraagt om een andere aanpak. Het zijn jongeren die vaak veel hebben meegemaakt, maar nog openstaan voor verandering. “Het kan een uitdagende doelgroep zijn, maar juist ook heel dankbaar,” zegt Anne, adviseur bij Reclassering Nederland.

Jongvolwassenen, ook wel jovo genoemd, vormen een grote groep binnen de reclassering: in 2024 was 28% van alle cliënten jonger dan 25 jaar. Anne ziet daar kansen: “Ze zijn meestal nog niet volledig doorgewinterd in de criminaliteit, waardoor ze er ook voor openstaan om een andere weg in te slaan.” In deze periode van hun leven zijn ze volop bezig met keuzes maken en hun toekomst vormgeven.

De reclassering kan een advies geven aan het Openbaar Ministerie of de rechtbank wanneer iemand wordt verdacht of veroordeeld. Dat gebeurt bijvoorbeeld na een arrestatie, voorafgaand aan een zitting of wanneer iemand met voorwaarden terug de samenleving in mag. In deze adviesfase komt Anne veel in contact met jongvolwassenen.

“Het is een uitdaging om in korte tijd vertrouwen te wekken, zodat ze toch hun verhaal delen.”

Vertrouwen winnen

Volgens Anne is het winnen van vertrouwen een belangrijke stap. “Ze hebben vaak al veel meegemaakt en wij zijn wéér iemand die hun verhaal wil horen. Het is daarom in de adviesfase een uitdaging om in korte tijd vertrouwen te wekken, zodat ze toch hun verhaal delen. Ik vind het mooi als dat lukt.”

Ook het contact houden kan soms lastig zijn. “Jongeren vergeten sneller afspraken of vinden bellen lastig. Dat lijkt soms nonchalant, maar meestal is het geen onwil.”

Jovo-aanpak

Bij jongvolwassenen gebruikt de reclassering de jovo-methodiek, waarbij contact in de eigen omgeving en aandacht voor opvoeding en netwerk belangrijk zijn. Volgens Anne vraagt dat soms om extra verdieping. “Er zijn veel speerpunten die bij jongeren echt belangrijk zijn en waarbij extra verdieping nodig is, zoals de online leefwereld of de straatcultuur waar jongeren zich in kunnen bevinden.”

Het doel van deze aanpak is om zo goed mogelijk aan te sluiten bij jongeren en zo nieuwe strafbare feiten te voorkomen. “Het is niet altijd de makkelijkste doelgroep, maar ook een heel dankbare,” zegt Anne. “Ik denk dat je uiteindelijk heel veel resultaat hebt als je er  je best voor doet.”

De rol van de adviseur

In de adviesfase onderzoekt Anne welke begeleiding of voorwaarden passen bij een jongvolwassene. “Je kijkt welke interventie het beste past: moeten ze naar de jeugdreclassering of de volwassen reclassering? Je kijkt wat van meerwaarde is om recidive te voorkomen. Je kunt een mooi plan van aanpak maken, maar daarvoor is het wel nodig om te luisteren naar het verhaal van de jongere en te weten wat iemand nodig heeft.”

“Het is ook belangrijk dat je kijkt naar wat er wel goed gaat en de kansen die ze hebben. Dat zorgt ervoor dat ze meer vertrouwen hebben in de toekomst.”

Ze let daarbij niet alleen op risico’s, maar kijkt juist ook naar wat goed gaat. “Het is ook belangrijk dat je kijkt naar wat er wel goed gaat en de kansen die ze hebben. Dat zorgt ervoor dat ze meer vertrouwen hebben in de toekomst,” zegt ze.

Eerlijkheid staat volgens Anne centraal. “Je moet duidelijk zijn over waarom je er bent en wat je met de informatie doet. Jongeren merken meteen als je iets mooier probeert te maken dan het is.” In het contact met jongvolwassenen helpt die openheid om verwachtingen helder te maken en het gesprek zo transparant mogelijk te houden.