Justitie en gevangeniswezen

Reclassering Nederland werkt samen met de rechterlijke macht, het Openbaar Ministerie en het gevangeniswezen. Wij adviseren het Openbaar Ministerie en de rechter over verdachten en veroordeelden. Ook bereiden wij (ex-)gedetineerden voor op een leven zonder criminaliteit. Hoe verloopt deze samenwerking in de justitiële keten in grote lijnen?

Een strafzaak en de rol van de reclassering

Een strafzaak begint vaak bij de politie. Iemand doet aangifte of de politie komt zelf op het spoor van een strafbaar feit. De politie gaat vervolgens op zoek naar de verdachte, verzamelt bewijs en maakt een proces-verbaal op. Daarin staan alle bevindingen over het strafbare feit.

Vlak nadat een verdachte is aangehouden, brengt een reclasseringswerker een 'vroeghulpbezoek' aan de verdachte die vastzit op het politiebureau. Tijdens zo’n bezoek maakt de reclasseringswerker een inschatting of reclasseringsbemoeienis gewenst is. Bij zaken waar snel een interventie nodig is, kan snelle inzet veel opleveren. Denk aan het volgen van een gedragstraining door een pleger van huiselijk geweld. 

Samenwerken met het Openbaar Ministerie

Naast subsidieverstrekker is het Openbaar Ministerie een belangrijke opdrachtgever voor Reclassering Nederland. Als iemand een strafbaar feit heeft gepleegd, dan start het Openbaar Ministerie een strafrechtelijke procedure. Ofwel: een rechtszaak tussen een verdachte en het Openbaar Ministerie. De officier van justitie vertegenwoordigt het Openbaar Ministerie en neemt een besluit om iemand wel of niet te vervolgen. Dat doet de officier op basis van zoveel mogelijk informatie over de persoon, zoals het proces-verbaal. In dit stadium kan hij de reclassering vragen om een advies uit te brengen over een persoon.

De reclassering brengt advies uit

Ook als een verdachte voor de rechter moet verschijnen, kan het Openbaar Ministerie of de rechter aan Reclassering Nederland vragen om een advies uit te brengen. Dan schrijven wij een rapport over een verdachte voor de zitting. Het risico op herhaling van crimineel gedrag en de kans op schade of letsel voor de samenleving zijn leidend in ons advies.

Om dat risico in beeld te krijgen, starten wij een onderzoek naar de verdachte. Op basis van onder meer een risicoanalyse en gesprekken met de verdachte adviseren wij het Openbaar Ministerie over de zwaarte en inhoud van de straf. Ook onderzoeken wij wat de oorzaken zijn van het criminele gedrag en adviseren over de aanpak daarvan. 

Samenwerken met DJI

De reclassering en het gevangeniswezen werken samen bij het voorbereiden van gedetineerden op een delictvrij leven na het uitzitten van een straf. De Dienst Justitiële Inrichting (DJI) kan de reclassering vragen om een plan van aanpak op te stellen. Dat plan gaat over welke stappen iemand in de gevangenis kan zetten voor een goede terugkeer in de maatschappij. Zo kan het zijn dat een gedetineerde tijdens detentie een gedragstraining gaat volgen.

Penitentiair Programma

Aan het eind van een gevangenisstraf kunnen gedetineerden in aanmerking komen voor een Penitentiair Programma (PP), waarbij zij buiten de gevangenis verblijven. Een PP richt zich op een goede terugkeer in de samenleving.

De reclassering adviseert over de deelname aan het Penitentiair Programma - de gevangenis beslist of iemand ervoor in aanmerking komt. Er zijn altijd voorwaarden aan verbonden. Tijdens het Penitentiair Programma komen gedetineerden bijna altijd onder Elektronische Controle. De reclassering controleert of iemand zich aan de voorwaarden houdt.

Nazorg aan (ex-)gedetineerden

Ex-gedetineerden voorbereiden op een bestaan zonder criminaliteit, dat is een andere taak van de reclassering. Voor deze nazorg aan (ex-)gedetineerden werken we samen met onder meer gemeenten en het gevangeniswezen.

Het Instroompunt

Een beoordelingsopdracht aan Reclassering Nederland kunnen onze justitiële partners uitzetten bij een vast aanspreekpunt: het Instroompunt. Er zijn tien instroompunten in Nederland, gevestigd op het parket zelf. Zo kunnen we direct aan de slag en houden we de lijnen kort.