Als gedragstrainer brengt Jannette normaal gesproken veel tijd door in trainingsruimtes op reclasseringskantoren en in gevangenissen, waar ze groepen cliënten gedragstraining geeft. Maar nu fysiek contact wordt afgeraden, staat ze elke dag in haar eigen huis met een laptop voor zich en een flip-over achter zich en ziet de cliënt ziet haar via Whatsapp Video, terwijl de hond aan haar voeten ligt. “Het is wel even omschakelen, ja.”

Al bijna 25 jaar werkt Jannette bij de reclassering, waarvan de laatste 8 jaar in de combi-functie van adviseur en gedragstrainer. De trainingen die zij geeft zijn veelal groepstrainingen in cognitieve vaardigheden, waarbij haar cliënten in groepjes van 6 tot 12 man leren hoe ze omgaan met agressie, met spanning, met impulsiviteit. De trainingen blijken erg succesvol, wat volgens Jannette vooral komt omdat ze werkt vanuit positieve bekrachtiging. Jannette: “Het zijn veelal mensen die nog nooit een compliment hebben gehad. Die altijd te horen kregen dat ze niet deugen. Dus zodra ze merken dat ze niet worden aangevallen, dat ze vrijuit mogen spreken, dan staan ze open voor de training.”

En die is in beginsel vrij basaal. “Ze begrijpen vaak niet waarom bepaalde dingen toch altijd maar gebeuren. Ze zien niet hoe hun daden leiden tot bepaalde consequenties. Dus daar beginnen we mee: het ABC-model (Aanleiding, Beoordeling, Consequentie). Er gebeurt iets, jij hebt daar bepaalde gedachten over, acteert dan op een bepaalde manier en dan is dit de consequentie. Als je baalt van die consequentie of als die consequentie strafbaar is, moet je je gedachten en je daden zien aan te passen. Daar werken we aan.”

Wat kun je de komende 24 uur doen om dit aan te pakken?

Van groepstraining naar SOLO-training

Toen de coronacrisis begon, werd al snel bepaald dat gedragstrainingen opgeschort zouden worden. Jannette: “Ik hoorde dat, en dacht: maar dat kan helemaal niet! Ik was net op dat moment met een cliënt een één-op-één-gedragstraining aan het doen (een zgn. solo-training, red.) en dat ging zo goed. Als ik die nu stopzette, was alles voor niets geweest. Dus ik heb overlegd met mijn leidinggevende en kreeg groen licht om de training online voort te zetten.” Het bleek een goede zet.
“Die man is erg eenzaam. Hij is fysiek beperkt en ziet eigenlijk helemaal niemand in deze periode. Als ik hem spreek, vraag ik hem eerst: ‘Hoe gaat het nu, wat voor gedachten heb je? Wat voor mogelijkheden heb je om die gedachten te veranderen?’ Ik leer hem om in zijn eentje te brainstormen over mogelijkheden, over opties die hij heeft. En dan vraag ik hem: ‘wat voor mini-stap ga je de komende 24 uur zetten om je beter te voelen?’ En daar heb ik het dan een week later met hem over. Je geeft zo iemand tools om met deze verwarrende, beangstigende periode om te gaan.”

Jannette overweegt nu om het gros van haar groepstrainingen om te zetten in solo-trainingen, waarbij ze cliënten één op één spreekt via Whatsapp video. Eén van de cliënten bij wie ze dat nu al doet, is een man in de gevangenis. “Dat gaat heel goed, maar het is wel intensief. Zo’n training duurt anderhalf uur maar na drie kwartier moeten we echt pauze houden. Ik raad mensen dan aan een blokje om te gaan, maar bij die man in de PI kan dat niet. Dus onlangs hebben we samen een ontspanningsoefening gedaan, gewoon op onze stoel. Ik vroeg hem om ontspannen te gaan zitten. ‘Hoe staan je voeten nu, let eens op je ademhaling’. Ging geweldig.”

Dan moeten ze wel weten dat deze training bestaat

Crisisaanbod om om te gaan met coronastress

Toch vindt ze dat ze meer kan doen. Daarom heeft ze onlangs een flyer gemaakt die ze naar haar collega’s heeft gestuurd. “Onze doelgroep is veelal kwetsbaar en heeft het zwaar in deze crisis. Negatieve gedachten, stress, het kan leiden tot delictgedrag. Ik kan hen helpen, door hen te vragen naar hun gedachten, aan te geven dat het helemaal niet zo gek is dat ze zo denken, en hen dan tools te geven om hiermee om te gaan. Ik heb mooi beeldmateriaal, kan ‘mood-turners’ met hen doornemen, heb een lijstje met wat je kunt doen als je je somber voelt. Belangrijkste is dat mensen weten hoe ze hun dag een beetje anders kunnen maken. Maar dan moeten ze wel op deze training gewezen worden, en weten dat deze bestaat. Dat wil ik dus aan mijn collega’s laten weten; vandaar die flyer.”

“Mis mijn collega’s oprecht”

Hoe gaat ze zelf eigenlijk om met de corona-crisis? Jannette: “We hebben een online tool waarop we elke dag met de collega’s inbellen, als een soort koffiemomentje. In het begin zaten we alleen maar te giechelen vanwege de nieuwigheid, maar intussen is het een groot succes, haken veel mensen aan en bespreken we ook echt wel zakelijke dingen. Ik ben niet echt een kantoormens, maar merk dat ik mijn collega’s oprecht mis. Blijkbaar heb ik het nodig om soms keihard met elkaar te lachen. Die behoefte had ik wel onderschat, maar dankzij het videobellen komen we gelukkig aardig aan ons trekken.”