Gedeelde visie
“Wij delen de visie dat het werk niet van achter een computer moet gebeuren”, vertelt Surayda. "We vinden aansluiting bij ze door met ze in gesprek te gaan en perspectief te bieden. Ook door soms gewoon even een praktische hobbel weg te nemen. Bijvoorbeeld door ze samen met de auto naar een kliniek te brengen wanneer ze er zelf niet kunnen komen. Door ze soms op te zoeken als ze niet op de afspraak verschijnen. We doen dit als het nodig is buiten kantooruren en buiten kantoorpanden om.” Bart beaamt dit. “We vinden aansluiting doordat we heel duidelijk tegen ze zijn.”
Op één lijn
De bereikbaarheid en betrokkenheid van Bart en Surayda gaat gepaard met heldere kaders. Surayda: “De cliënten weten dat ‘shopgedrag’ geen zin heeft omdat Bart en ik altijd op één lijn zitten. Bart: “In mijn eerste gesprek met de kandidaat zeg ik: 'Ik heb goed en slecht nieuws. Het goede nieuws is dat ik gekomen ben om je te helpen om wat van je leven te maken. Het slechte nieuws is dat wanneer je op dezelfde voet verder gaat, je hier snel weer terug bent.’ We vertellen ze ook dat ze bij ons kunnen aankloppen met problemen en het niet erg is om een keer een fout maken, maar dat het wel belangrijk is om daar eerlijk over te zijn. Dan kunnen we samen kijken naar een oplossing.” Altijd met een duidelijk gezamenlijk doel voor ogen: recidive voorkomen.
Soort dirigent
“Wat de samenwerking succesvol en waardevol maakt,” gaat Surayda verder, “is dat er binnen de samenwerking met de reclassering problemen met het systeem aan het licht komen waar wij met meerdere cliënten tegen aanlopen. Bart heeft de positie en de mogelijkheden om dit te doorbreken.” We werken niet taakgericht maar doelgericht”, licht Bart toe. “Als er meerdere ketenpartners samenwerken maar iedereen blijft strikt hun eigen taak uitvoeren, dan is de samenwerking ver te zoeken. Het is aan mij om de taken aan elkaar te verbinden. Als een soort dirigent in een orkest. De vele instrumenten maken samen de muziek.”
Veel van de jongvolwassen zijn niet dakloos, maar thuisloos. Zij willen niet vijf nachten in een opvang slapen.
Demotiverende drempels
“Neem bijvoorbeeld het aanvragen van een postadres”, vervolgt Bart zijn verhaal. “Dit kon eerst alleen wanneer de kandidaten vijf dagen bij de nachtopvang verbleven. Veel van de jongvolwassen zijn niet dakloos, maar thuisloos. Zij willen niet vijf nachten in een opvang slapen. Dit demotiveert en werpt onnodige drempels op. Dit is nu aangepast. Nu is het voor dezelfde jongeren wel mogelijk om toegang te krijgen tot het systeem. Hetzelfde geldt voor een uitkering; die wordt nu nog stopgezet na dertig dagen detentie. Dit betekent dat bij een korte straf van bijvoorbeeld veertig dagen de uitkering beëindigd is en alles weer moet worden opgestart, wat weken duurt en veel administratief werk vergt. Waar we nu naar streven is om de uitkering tijdelijk te bevriezen en pas na negentig dagen detentie te beëindigen.
Cirkel doorbreken
Een gezamenlijke casus kunnen zij zich nog goed herinneren. Het betrof een jongeman die aan de lopende band delicten pleegde. Hij was dakloos, hij had geen identiteitskaart, flinke schulden en hij draaide steeds vast in het systeem. Om die cirkel te doorbreken moest hij eerst huisvesting hebben en een baan, maar geen baan betekent geen geld en geen geld betekent dat je geen huisvesting kan betalen. En weer loop je vast. Bart heeft hem tijdelijk in een hotel laten verblijven, zodat hij kon gaan werken. Zo had hij een inkomen en uiteindelijk een eigen kamer. Inmiddels betaalt hij zijn schulden af en werkt hij nog steeds.
Goede basis
De werkwijze wordt, in het kader van gebiedsgericht werken, omarmd door het hele team van Reclassering Nederland Dordrecht. De oplossing van een probleem is soms simpel. In het voorbeeld hierboven moest er stabiele huisvesting komen, maar omdat we afhankelijk zijn van meerdere instellingen is het realiseren hiervan soms niet eenvoudig. Wie draagt waar verantwoordelijkheid voor? Bij wie moet je zijn? Samen zoeken zij manieren om het wel simpel te houden. De hulp is niet vrijblijvend. Het is duidelijk en vooral samenwerken naar één doel: een goede basis voor een delictvrij leven.
Esther Vroegop
Esther Vroegop werkt bij Reclassering Nederland. Ze is reclasseringswerker advies in de regio Oost. Voor een beetje humor, realiteitszin en loze breinpauzes schrijft ze blogs en artikelen. Met een vlotte pen geeft ze prachtige inkijkjes in de dagelijkse praktijk van het reclasseringswerk.