Risicotaxatie-instrument reclassering wetenschappelijk gevalideerd

In het Nederlands Juristenblad verscheen vandaag een artikel hierover van juridisch onderzoeker Gijs van Dijck. In het artikel waarschuwt onderzoeker voor het risico op etnisch profileren en stelt dat de methode onvoldoende betrouwbaar is om te gebruiken. Dagblad Trouw publiceerde er dit artikel over.

De drie reclasseringsorganisaties Reclassering Nederland, Stichting Verslavingsreclassering GGZ en Leger des Heils Jeugdbescherming & Reclassering betreuren het beeld dat ontstaan is dat het instrument mogelijk bijdraagt aan etnisch profileren. We zijn ons zeer bewust van de rol die we als organisatie hebben en dat gelijke benadering en behandeling van mensen een essentieel onderdeel is van ons werk. De reclassering staat voor een inclusieve samenleving en de uitvoering van onze taken en met training en opleiding doen wij er alles aan om elke vorm van discriminatie te voorkomen. De reclassering is niet betrokken bij het onderzoek van Gijs van Dijck en herkent zich niet in de conclusies.

Geen onderscheid naar etniciteit
Bij de keuze voor de OxRec heeft de reclassering zorgvuldig vastgesteld dat er in het instrument geen sprake is van etnisch profileren. Er wordt in het instrument van de Oxford University geen onderscheid gemaakt op basis van etniciteit, huidskleur, nationaliteit, taal en religie. In de OxRec zoals deze door de reclassering in Nederland wordt gebruikt, wordt niet gevraagd naar etniciteit of migratie-achtergrond, zoals dat bijvoorbeeld in de UK wel gebeurt.

Gebruik van de OxRec door de reclassering: risicotaxatie
Het voorkomen van strafbaar gedrag is de taak van de reclassering. De reclassering controleert, motiveert en corrigeert cliënten om te voorkomen dat iemand die een misdrijf heeft gepleegd opnieuw in crimineel gedrag vervalt. Dat doen we met reclasseringstoezicht, reclasseringsadvies, werkstraffen en gedragstrainingen (Justitiële Interventies). In het reclasseringsadvies geeft de reclassering een inschatting van het recidiverisico en wordt er aangegeven welke interventies nodig zijn om recidive te voorkomen. De reclassering doet hiervoor uitgebreid onderzoek, spreekt met de cliënt, diens omgeving en put uit justitiële gegevens. Aanvullend daarop maakt de reclassering gebruik van wetenschappelijk onderbouwde risicotaxatie-instrumenten. De OxRec, een wetenschappelijk gevalideerd instrument, is hier onderdeel van. Zo brengt de reclassering gestructureerd de risicofactoren en beschermende factoren in beeld. En wordt een compleet beeld verkregen om tot een afgewogen advies te komen. De inschatting van risico’s door de reclassering is altijd een combinatie van die informatiebronnen en de professional bepaalt het oordeel. In 2019 brachten de reclasseringsorganisaties ruim 50.000 adviezen uit.

Buurtscore
Er worden andere factoren meegenomen in de OxRec waarvan de ontwikkelaars aangeven dat ze een onderscheidende werking hebben in de mogelijke invloed op recidive en daarmee op de voorspellende waarde. De buurtscore is er hier een van. Of deze score al dan niet indirect van invloed is op etnisch profileren is een discussie die in de wetenschap gevoerd wordt (zie ook Derek e.a. (2019) en Fazel e.a. (2019)) nog zonder eenduidig antwoord. Aangezien het gewicht van de buurtscore laag is naast vele andere factoren en de reclassering het instrument inzet als onderdeel van een gestructureerde professionele inschatting vindt de reclassering gebruik van het instrument verantwoord. De reclassering staat open voor verbeteringen en sluit haar ogen niet voor het maatschappelijk debat over dit onderwerp.

Betrouwbaarheid
De OxRec is zeer uitgebreid gevalideerd volgens de huidige wetenschappelijke standaarden. De Nederlandse versie van de OxRec is volgens dezelfde methode uitgebreid gevalideerd. De reclassering volgt wetenschappelijke ontwikkelingen op de voet en staat open voor nieuwe inzichten, kritische kanttekeningen en verbeteringen. We maken keuzes op basis van de best passende mogelijkheden om het werk zo goed en transparant mogelijk uit te kunnen voeren en volgen het wetenschappelijk debat hierover.

Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat het werken met een instrument tot betrouwbaarder inschattingen van het recidiverisico leidt dan het werken zonder instrument. Ook is daaruit gebleken dat een instrument alleen geen exacte voorspeller kan zijn of een vaststaande uitkomst biedt. Juist daarom heeft de reclassering er voor gekozen om bij het inschatten van risico’s gebruik te maken van beide: taxatie instrumenten en eigen professioneel onderzoek en inschatting. Onderzoek door de professional, ondersteund door risicotaxatie, leidt tot een afgewogen risico-inschatting. Wij trainen onze professionals in het begrijpen van beslisondersteunende modellen en het accuraat werken hiermee.