Nieuws
231013 Onderzoek Vrijheidsbeperkende Straffen

Grootschalig onderzoek naar effecten van vrijheidsbeperkende sancties

In 2024 start onder leiding van het NSCR en WODC een onafhankelijk, fundamenteel en longitudinaal onderzoeksprogramma naar de besluitvorming, uitvoering en gevolgen van de verschillende soorten vrijheidsbeperkende sancties. Op vrijdag 13 oktober 2023 werd hiervoor een samenwerkingsovereenkomst gesloten.

Het onderzoeksprogramma is mede opgesteld door het Ministerie van Justitie en Veiligheid, de drie reclasseringsorganisaties (3RO), de Raad voor de Kinderbescherming en Halt. Met een looptijd van vijf en mogelijk tien jaar kunnen de betrokken organisaties de nu ontbrekende kennis rondom vrijheidsbeperkende sancties vergaren. 

Belangrijke vragen

Het aantal opgelegde vrijheidsbeperkende sancties – zoals de taakstraf, elektronisch toezicht, voorwaardelijke gevangenisstraf en de Halt-afdoening – overtreft al jaren het aantal vrijheidsbenemende straffen. Toch zijn belangrijke vragen over besluitvorming, uitvoering en (on)bedoelde gevolgen van deze sancties nog niet beantwoord.

Veroordeelden volgen over langere tijd

Over de factoren die van invloed zijn op het opleggen van vrijheidsbeperkende straffen, en het effect ervan op bijvoorbeeld sociale integratie, het welzijn en de sociaaleconomische positie van veroordeelden is nog weinig bekend. Door voor het eerst in Nederland een grote groep minderjarigen en volwassenen met een vrijheidsbeperkende sanctie over een langere periode te volgen en herhaaldelijk te bevragen, kunnen de onderzoekers langetermijnverbanden bestuderen. Hierin worden ook onderwerpen als recidive en strafdoelen zoals vergelding en genoegdoening ten aanzien van slachtoffers meegenomen.

'Fundamenteel onderzoek' 

Beate Volker, directeur NSCR licht toe: ‘Longitudinaal onderzoek naar de condities en gevolgen van verschillende typen sancties ontbreekt tot dusver. Dit programma zal een mooi voorbeeld worden van de bijdrage die fundamenteel onderzoek kan leveren aan beleidskeuzes en de praktijk.’ 

Johan Bac, directeur Reclassering Nederland: ‘Ik ben ontzettend blij dat dit belangrijke onderzoek gaat starten. Om nieuwe slachtoffers te kunnen voorkomen, moeten we blijven werken met daders, gegrond in wetenschappelijke kennis. Ik ben ervan overtuigd dat we met dit meerjarige, diepgaande onderzoek continu kunnen leren hoe ons werk beter kan en dat wij onze effectiviteit als reclassering nog beter kunnen bewijzen.’

Ondersteuning voor professionals en belang voor de samenleving

Het onderzoek levert nieuwe kennis op over hoe vrijheidsbeperkende sancties in de praktijk worden ingevuld, hoe ze worden ervaren en hoe dit samenhangt met belangrijke uitkomsten. De verworven inzichten ondersteunen de professionals die betrokken zijn bij het opleggen en uitvoeren van deze sancties. Maar ook in bredere zin is de kennis die het programma oplevert relevant: voor het strafrechtsysteem, de aanscherping van beleid en voor de samenleving als geheel.

Contact (voor pers)

Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving | nscr@nscr.nl | +31(0)6 2161 8344

Prof. dr. Anja Dirkzwager | adirkzwager@nscr.nl

Dr. Gijs Weijters | g.m.weijters@wodc.nl

Op de foto

Op de foto staan v.l.n.r. Janet ten Hoope (Halt), Mirjam Zeevaart (Raad voor de Kinderbescherming), Gerty Lensvelt (WODC), Eric Bezem (Ministerie J&V), Johan Bac (Reclassering Nederland), Beate Volker (NSCR), Marcel Levi (NWO) - en bovenaan: Anja Dirkzwager (NSCR), Gijs Weijters (WODC).

Over het NSCR

Het NSCR doet fundamenteel en longitudinaal wetenschappelijk onderzoek naar criminaliteit en rechtshandhaving. Het onderzoek is inhoudelijk vernieuwend, methodologisch state-of-the-art en levert een bijdrage aan de oplossing van grote maatschappelijke vraagstukken op het terrein van veiligheid en justitie. Het NSCR-onderzoeksprogramma is gebaseerd op vier centrale vragen: Wie pleegt criminaliteit en waarom? Waar, wanneer en hoe wordt criminaliteit gepleegd? Wat zijn de gevolgen van criminaliteit voor slachtoffers en samenleving? Hoe reageert de samenleving op criminaliteit en wat zijn daarvan de effecten? Kijk op www.nscr.nl.

Over het WODC

Het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) is het kennisinstituut voor het ministerie van Justitie en Veiligheid. Het WODC verricht zelf onafhankelijk wetenschappelijk onderzoek of laat dit door externe partijen doen. Met feiten en kennis draagt het WODC zo bij aan het beleid van het ministerie.

 

 

Geplaatst op 13 oktober 2023